Ετήσιες Εκθέσεις

Η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη του ΕΠ ανέρχεται σε 325.846.893€ και η Κοινοτική Συνδρομή σε 260.677.513€. Το ΕΠ συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με 226.500.790€ και 34.176.723€ αντίστοιχα.

Η πρόοδος υλοποίησης το 2016 καταγράφεται ως εξής (τα ποσά που αναφέρονται στην ΕΕΥ αφορούν συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη (δ.δ.)):

• Εξειδικεύτηκαν 12 νέες δράσεις δ.δ. 20.759.300€ που αντιστοιχούν στο 6% του Προγράμματος και τροποποιήθηκε η εξειδίκευση 13 δράσεων
• Εκδόθηκαν 17 προσκλήσεις δ.δ, 40.944.694€ που αντιστοιχούν στο 12,6% του Προγράμματος
• Εντάχθηκαν 57 πράξεις, δ.δ 157.314.293€ που αντιστοιχούν στο 48,3% του Προγράμματος
• Αναλήφθηκαν νομικές δεσμεύσεις ύψους 42.358.699€ που αντιστοιχούν στο 13% του Προγράμματος
• Πραγματοποιήθηκαν και δηλώθηκαν δαπάνες ύψους 21.049.999€ που αντιστοιχούν στο 6,5% του Προγράμματος.

Για την επίτευξη του Αναπτυξιακού Οράματος της Περιφέρειας, διαμορφώνεται ένα συνεκτικό πλέγμα πέντε Στρατηγικών Στόχων (ΣΣ). Ειδικότερα:

• Ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας με ανάπτυξη της καινοτομίας και των ΤΠΕ (ΣΣ1). Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου επιχειρηματικής ανακάλυψης αναμορφώθηκε το σχέδιο δράσης της RIS3 τον 5/2016 και εγκρίθηκαν 3 προκηρύξεις που αφορούν την ενίσχυση της έρευνας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ (ΘΣ 1 και 3). Στον ΘΣ 2 δεν εξειδικεύτηκαν δράσεις σύμφωνα με την από 12/6/2015 απόφαση της Επιτροπής Παρακολούθησης, καθώς δεν είχε εκπληρωθεί η αιρεσιμότητα Τ02.1 «Ψηφιακή ανάπτυξη». Επίσης δημοσιεύτηκε πρόσκληση και ήταν σε εξέλιξη η διαδικασία επιλογής του Ενδιάμεσου Φορέα (ΕΦ) για δράσεις κρατικών ενισχύσεων των ΘΣ 1, 2 και 3.
• Προστασία του περιβάλλοντος και αειφόρος ανάπτυξη (ΣΣ2). Έχει εξειδικευτεί το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων και έχουν εκδοθεί οι σχετικές προσκλήσεις για την υποβολή αιτημάτων, για δράσεις των Θεματικών Στόχων (ΘΣ) 4 και 6 εκτός από την Επενδυτική Προτεραιότητα (ΕπΠρ) 4c καθώς δεν έχει εκπληρωθεί η αντίστοιχη αιρεσιμότητα που αποτελεί και  αυτοδέσμευση του ΕΠ. Όσον αφορά στις δράσεις του ΘΣ 5 δεν ενεργοποιήθηκαν καθώς μόλις στις 25/10 η ΕΑΣ ενημέρωσε για την δυνατότητα ενεργοποίησης αυτών μετά την εκπλήρωση των σχετικών αυτοδεσμεύσεων.
• Ενίσχυση υποδομών μεταφορών (ΣΣ3). Έχει εξειδικευτεί το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων και ενεργοποιήθηκε η δράση που αφορά έργα υποστήριξης ΔΕΔ-Μ αλλά δεν υπάρχει αντίστοιχη ωριμότητα για την ενεργοποίηση και των λοιπών δράσεων (κυρίως καθώς δεν εγκρίθηκαν οι Στρατηγικές Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων).
• Ενίσχυση υποδομών εκπαίδευσης, υγείας και πρόνοιας (ΣΣ4). Έχει εξειδικευτεί το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων και έχουν ενεργοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό κυρίως οι δράσεις της υγείας και πρόνοιας. Ολοκληρώθηκε η χαρτογράφηση των υποδομών και αναγκών για την 1βάθμια, 2βάθμια και 3βάθμια εκπαίδευση ενώ δεν έχει ολοκληρωθεί για την αρχική επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση ενηλίκων.
• Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Κοινωνική ένταξη και καταπολέμηση διακρίσεων (ΣΣ5). Έχουν εξειδικευτεί και υλοποιούνται δράσεις στον ΘΣ 9 για τις οποίες έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) και αφορούν στις ΕπΠρ 9i, 9ii, 9iii και 9iv. Δεν έχει προχωρήσει η εξειδίκευση δράσεων ΘΣ 8, καθώς απαιτείται η υλοποίηση μέρους δράσεων της RIS, η ΕπΠρ 9iv τομέα υγείας καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση, η ΕπΠρ 9v καθώς ο Ν 4430/16 δημοσιεύτηκε στις 31/10 και η ΕπΠρ 9vi καθώς δεν έχουν αποσταλεί οδηγίες για την υλοποίηση Στρατηγικών ΤΑΠΤΟΚ.

Για την έγκαιρη ενεργοποίηση του Προγράμματος με την 2^η και 3^η Γραπτή διαδικασία αλλά και την 2^η συνεδρίαση στις 14/10, η Επιτροπή Παρακολούθηση (ΕπΠα) ενέκρινε την εξειδίκευση δράσεων, την μεθοδολογία και τα κριτήρια επιλογής πράξεων, ώστε συνολικά να έχουν εξειδικευτεί δράσεις που αντιστοιχούν στο 74% του προϋπολογισμού του ΕΠ.

Εκδόθηκαν προσκλήσεις και ολοκληρώθηκαν οι εντάξεις α) των τμηματοποιημένων πράξεων με στόχο την μη ύπαρξη κενού στην χρηματοδότηση τους, καθώς οι περισσότερες από αυτές έχουν ήδη αποκτήσει νομική δέσμευση και υλοποιούνται, β) νέων πράξεων με στόχο την όσο το δυνατόν πιο άμεση ενεργοποίηση του ΕΠ.

Συνολικά μέχρι 31/12/2016 έχουν ενταχθεί 68 πράξεις δημόσιας δαπάνης 182.270.480€ που αντιστοιχούν στο 55,9% του ΕΠ, έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις ύψους 51.102.856€ που αντιστοιχούν στο 15,7% του ΕΠ και έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες ύψους 25.307.723€ που αντιστοιχούν στο 7,8% του ΕΠ.

Παρότι το ΕΠ έχει ενεργοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό, υπάρχουν ζητήματα που επηρεάζουν την ομαλή υλοποίηση του:

• Καθυστέρηση στην σύνταξη, στην έγκριση και στην δημοσίευση των προσκλήσεων κρατικών ενισχύσεων.
• Θέσπιση του Ν.4412/16 για τις δημόσιες συμβάσεις.
• Απαίτηση για απαλλοτριώσεις σε ενταγμένες πράξεις καθώς απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα για την ολοκλήρωση των διαδικασιών.
• Επιμήκυνση του προσδοκώμενου χρόνου ανάληψης νομικών δεσμεύσεων λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών προσφυγών και ασφαλιστικών μέτρων που υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες.

Συνέπεια των καθυστερήσεων αυτών είναι ο κίνδυνος απώλειας πόρων από δράσεις επιχειρηματικότητας και υποδομών μεταφορών, λόγω της μη επίτευξης των στόχων του πλαισίου επίδοσης και ο κίνδυνος απώλειας πόρων από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα λόγω μη επίτευξης του Κανόνα Ν+3. Ενημερώθηκαν σχετικά όλοι οι εμπλεκόμενοι Φορείς με το 673/6-3-2017 έγγραφο και κατά την επίσκεψη του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας στις 31/1/2017.

Ετήσια Έκθεση του Προγράμματος (2017)

Η παρούσα Ετήσια Έκθεση Υλοποίησης (ΕΕΥ) αφορά στην υλοποίηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΠ) Ήπειρος 2014-2020 για το έτος 2017, σύμφωνα με τα άρθρα 50 και 111 του Καν. (ΕΕ) 1303/2013.

Υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εγκρίθηκε με την C(2017) 8406final/6-12-2017 εκτελεστική απόφαση η 1η τροποποίηση του ΕΠ με την οποία διατίθενται επιπρόσθετα 1.097.518€ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και 7.885.992€ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), σε Κοινοτική Συμμέτοχη (ΚΣ).

Οι πρόσθετοι πόροι του ΕΤΠΑ, κατανέμονται στην Επενδυτική Προτεραιότητα (ΕπΠρ) 6e και ειδικότερα για δράσεις Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης.

Όσον αφορά στους πρόσθετους πόρους του ΕΚΤ, η κατανομή έγινε ως εξής:

α) ΕπΠρ 9i επέκταση της δράσης Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής με 2.750.500€ (ΚΣ),

β) ΕπΠρ 9ii χρηματοδότηση Κέντρων Στήριξης Οικογένειας (ΚΣΟΙ) με 272.160€ (ΚΣ), χρηματοδότηση Κέντρων Παρακολούθησης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας για Ηλικιωμένους (ΟΦΗΛΙ) με 345.600€ (ΚΣ) και χρηματοδότηση δράσεων Υποστήριξης ατόμων σε μειονεκτική θέση (πχ Ρομά) με 1.000.000€ (ΚΣ),

γ) ΕπΠρ 9iii επέκταση και ενίσχυση της δράσης Παροχή υπηρεσιών προσχολικής αγωγής για ΑμεΑ και Παροχή υπηρεσιών δημιουργικής απασχόλησης, ψυχαγωγίας και αναψυχής για ΑμεΑ με 524.753€ (ΚΣ), χρηματοδότηση της Αναμόρφωσης του συστήματος των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) με 843.750€ (ΚΣ) και χρηματοδότηση της λειτουργίας Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ) με επιπλέον 400.000€ (ΚΣ),

δ) ΕπΠρ 9iv θα χρηματοδοτηθούν πρόσθετες δράσεις στο πεδίο της Ψυχικής Υγείας με 1.112.500€ (ΚΣ), ε) ΕπΠρ 9v θα ενισχυθεί η χρηματοδότηση των δράσεων με 636.730€ (ΚΣ).

Υπήρξαν τροποποιήσεις ήσσονος σημασίας των Ειδικών Στόχων (ΕΣ) του ΘΣ 9 και αφορούσαν φραστικές αλλαγές ή/και διαχωρισμός ενός ΕΣ σε δύο ΕΣ με σκοπό να γίνουν πιο ευδιάκριτοι και σε πλήρη αντιστοιχία με τις δράσεις που τροποποιούνται/προστίθενται. Επίσης υπήρξε αντικατάσταση δεικτών εκροής και αποτελέσματος με σκοπό την ομογενοποίηση και την χρήση πιο κατάλληλων δεικτών στις ΕπΠρ 8 και 9. Τέλος προσαρμόστηκαν οι αντίστοιχοι δείκτες του πλαισίου επίδοσης.

Η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη του ΕΠ ανέρχεται σε 337.076.281€ και η Κοινοτική Συνδρομή σε 269.661.023€. Το ΕΠ συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με 227.598.308€ και 42.062.715€ αντίστοιχα.

Η πρόοδος υλοποίησης το 2017 καταγράφεται ως εξής (τα ποσά που αναφέρονται στην ΕΕΥ αφορούν συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη (δ.δ.)):

• Εξειδικεύτηκαν 11 νέες δράσεις δ.δ. 57.276.780€ που αντιστοιχούν στο 17% του Προγράμματος και τροποποιήθηκε η εξειδίκευση 3 δράσεων
• Εκδόθηκαν 18 προσκλήσεις δ.δ, 64.117.970€ που αντιστοιχούν στο 19% του ΕΠ
• Εντάχθηκαν 43 πράξεις, δ.δ 22.762.601€ που αντιστοιχούν στο 6,8% του ΕΠ
• Αναλήφθηκαν νομικές δεσμεύσεις ύψους 41.841.725€ που αντιστοιχούν στο 12,4% του ΕΠ
• Πραγματοποιήθηκαν και δηλώθηκαν δαπάνες ύψους 17.358.030€ που αντιστοιχούν στο 5,1% του ΕΠ.

Όσον αφορά στους δείκτες του ΕΠ, έχουν τεθεί στόχοι που αφορούν τόσο στο αποθεματικό επίδοσης, οι οποίοι θα εξεταστούν το 2019, μέσω των στοιχείων της Ετήσιας Έκθεσης, όσο και στην ολοκλήρωση του Προγράμματος το 2025, μέσω των στοιχείων της Τελικής Έκθεσης και της εξέτασης επίτευξης των στόχων που τίθενται για το 2023.

Όσο αφορά τις δράσεις του ΕΤΠΑ οι δείκτες εκροών που έχουν λάβει τιμή είναι ελάχιστοι, δεδομένου ότι οι περισσότερες πράξεις βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης και δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη σημαντικός αριθμός πράξεων.

Όσον αφορά στις δράσεις ΕΚΤ κυρίως αφορούν πράξεις που έχουν υλοποιηθεί μερικώς.

Για την επίτευξη του Αναπτυξιακού Οράματος της Περιφέρειας, διαμορφώνεται ένα συνεκτικό πλέγμα πέντε Στρατηγικών Στόχων (ΣΣ). Ειδικότερα:

• Ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας με ανάπτυξη της καινοτομίας και των ΤΠΕ (ΣΣ1). Ολοκληρώθηκε η διαδικασία επιλογής και ορισμού της Δ/νσης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού Περιφέρειας Ηπείρου ως Ενδιάμεσο Φορέα (ΕΦ) για δράσεις κρατικών ενισχύσεων των ΘΣ 1, 2 και 3 και της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» ως ΕΦ για το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙ). Ξεκίνησε η υλοποίηση της RIS3 καθώς δημοσιεύτηκε και ολοκληρώθηκε η υποβολή προτάσεων για την πρόσκληση «Ενίσχυση επιχειρήσεων για ερευνητικά έργα στους τομείς αγροδιατροφής, δημιουργικής βιομηχανίας, ΤΠΕ, υγείας και βιοτεχνολογίας».
• Προστασία του περιβάλλοντος και αειφόρος ανάπτυξη (ΣΣ2). Έχει εξειδικευτεί το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων και έχουν εκδοθεί οι σχετικές προσκλήσεις για την υποβολή αιτημάτων, για δράσεις των Θεματικών Στόχων (ΘΣ) 4, 5 και 6 εκτός από την Επενδυτική Προτεραιότητα (ΕπΠρ) 4c καθώς η σχετική αιρεσιμότητα που αποτελεί και αυτοδέσμευση του ΕΠ εκπληρώθηκε στο τέλος του 2017.
• Ενίσχυση υποδομών μεταφορών (ΣΣ3). Έχει εξειδικευτεί και ενεργοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων μεταφορών κυρίως μετά την έγκριση των Στρατηγικών Ολοκληρωμένων Εδαφικών Επενδύσεων (ΟΕΕ).
• Ενίσχυση υποδομών εκπαίδευσης, υγείας και πρόνοιας (ΣΣ4). Έχει εξειδικευτεί το μεγαλύτερο μέρος των δράσεων και έχουν ενεργοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό οι δράσεις της υγείας, πρόνοιας και εκπαίδευσης.
• Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Κοινωνική ένταξη και καταπολέμηση διακρίσεων (ΣΣ5). Έχουν εξειδικευτεί και υλοποιούνται δράσεις στον ΘΣ 9 για τις οποίες έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) και αφορούν στις ΕπΠρ 9i, 9ii, 9iii και 9iv. Δεν έχει προχωρήσει η εξειδίκευση δράσεων ΘΣ 8, καθώς απαιτείται ο καθορισμός του ΕΦ και η υλοποίηση μέρους δράσεων της RIS (ΘΣ 3), η ΕπΠρ 9iv τομέα υγείας καθώς δεν έχει ολοκληρωθεί η διαβούλευση, η ΕπΠρ 9v καθώς δεν έχει καθοριστεί ο ΕΦ ενώ εγκρίθηκαν οι Στρατηγικές ΤΑΠΤΟΚ για την υλοποίηση των δράσεων της ΕπΠρ 9vi.

Για την έγκαιρη ενεργοποίηση του Προγράμματος με την 6η και 7η Γραπτή διαδικασία αλλά και την 3η συνεδρίαση στις 10/11, η Επιτροπή Παρακολούθηση (ΕπΠα) ενέκρινε την εξειδίκευση δράσεων, την μεθοδολογία και τα κριτήρια επιλογής πράξεων, ώστε συνολικά να έχουν εξειδικευτεί δράσεις που αντιστοιχούν στο 79% του προϋπολογισμού του ΕΠ.

Εκδόθηκαν προσκλήσεις και ολοκληρώθηκαν οι εντάξεις νέων πράξεων με στόχο την όσο το δυνατόν πιο άμεση ενεργοποίηση του ΕΠ.

Συνολικά μέχρι 31/12/2017 έχουν ενταχθεί 111 πράξεις δημόσιας δαπάνης 177.358.418,50€ που αντιστοιχούν στο 52,6% του ΕΠ, έχουν αναληφθεί νομικές δεσμεύσεις ύψους 83.742.697€ που αντιστοιχούν στο 24,8% του ΕΠ και έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες ύψους 42.665.753,26€ που αντιστοιχούν στο 12,7% του ΕΠ.

Σχεδιάζεται η συμμετοχή του ΕΠ με 7,3 εκ€ στη σύσταση Ταμείου Χαρτοφυλακίου με την επωνυμία ΤΕΠΙΧ ΙΙ, σκοπός του οποίου είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης αυτών σε χρηματοδότηση.